Op donderdag 26 maart heeft het tweede NHSB-team zijn kampioenswedstrijd tegen ons vijfde NHSB-team gespeeld. De stand in groep 3C laat zien dat PN2 bij winst verzekerd is van het kampioenschap. Het is natuurlijk wel raar dat twee teams van dezelfde club zo laat in de competitie tegen elkaar moeten spelen. Een verdenking van matchfixing ligt snel op de loer. Maar zelfs bij verlies van ons team hebben we nog steeds alles in eigen hand, dan moeten we het in de laatste wedstrijd tegen Volendam doen. En met de volle winst uit de vorige ronden maken we ons niet al te veel zorgen.

In de gebruikelijk warming-up voorafgaand aan de wedstrijd nemen we de opstelling door: kiezen we voor een tactische opstelling of niet, wie wil er bijvoorbeeld tegen de altijd gevaarlijke Melchers, of Jongen? Wie zijn de Angstgegners van de spelers van ons team? Ik zal verder geen geheimen verklappen, maar wel dat we voor deze wedstrijd als strijdmotto hebben gekozen voor een uitspraak van Kasparov. Toen Nigel Short zijn uitdager werd in de strijd om het van de FIDE losgemaakte wereldkampioenschap zei hij: ‘It’s Short, and it will be short.’
Normaliter is onze yell, vergelijkbaar met de ‘haka’ van de rugbyers uit Nieuw-Zeeland, tot in de verre hoeken van het speellokaal te horen. Omdat het hier een broederstrijd betrof hebben we die maar op fluistertoon gedaan. Vol adrenaline en met een bloeddorstige instelling nemen we plaats achter de borden.

Inderdaad, de match heeft niet lang geduurd, ‘short’ dus. Vrijwel alle partijen worden al in het eerste speeluur beëindigd, de meeste partijen zelfs door mat! Op één partij na zijn ze binnen 20 zetten beslist. De ‘zeeslang’ in de match duurt maar liefst 25 zetten, maar is eigenlijk na 17 zetten al beslist. Zwart kondigt dan een gedwongen mat van 9 zetten aan. Wit is zo sportief dat over zich heen laat komen. Andere partijen zijn ook de moeite van het naspelen waard, de een nog mooier dan de andere.

Omdat de NHSB de clubcompetitie heeft gestaakt doet de uitslag er niet meer toe en zal ik dan ook niet geven. Het blijft dus nog ongewis of PN2 een ronde voor het einde van de competitie inderdaad kampioen geworden zou zijn. De uitslag PN5-PN2 kan dus alles zijn, van 6-0 tot 0-6 (geen enkele partij werd remise).

Omdat de partijen zo kort zijn heb ik alles kunnen noteren, dit keer heb ik de teamleden niet om hun commentaar hoeven vragen. Uit mededogen met de verliezers heb ik alle spelers een willekeurig pseudoniem gegeven en de bordnummers achterwege gelaten, zodat ook daaruit niet te achterhalen is hoe de uitslag is geworden.

De eerste partij tussen, laten we zeggen ‘Veitch’ en ‘Penrose’ is maar 9 zetten. Zwart straft een normaal uitziende ontwikkelingszet hardhandig af.

Snel daarna was ‘Krogius’ klaar, tegen ‘Ojanen’ had hij maar 14 zetten nodig. Curieus is dat de eerste zes zetten van zwart pionzetten zijn, de volgende acht zetten zijn met de koning. Daar is een les uit te leren!

Een dameoffer ontbreekt niet. Aan het eind leiden meerdere wegen naar Rome, de witspeler kiest de mooiste. Tussen ‘Horowitz’ en ‘Anon’ gaat het zo:

In ‘Casas’ en ‘Piazinni’ een matbeeld dat je wel even moet zien:

De een na laatste overwinning komt op naam van ‘Blackburne’ tegen ‘Anons’. De zet …, Da6 is spectaculair.

Vlak daarna wordt de laatste partij beëindigd en verliest ‘Matschego’  van ‘Falkbeer’ (zo noem ik hem omdat hij graag gambieten speelt). Na 17 zetten kon zwart een mat in 9 aankondigen, wit was zo sportief zich dat te laten bewijzen.

Bron:
Fred Reinfeld
Great Short Games of the Masters
Collier Books (1961)

.

In een eerder bericht op deze website is gespeculeerd over de vraag wie de beste prestatie levert in de lopende NHSB competitie, zie bericht.

Hier volgend worden nog een aantal aspecten behandeld.

TPR
De ranglijst van prestatie werd opgesteld door uit te gaan van de TPR score (Toernooi PRestatie) van de aan de NHSB competitie deelnemende clubleden.
Het is niet helemaal duidelijk hoe de TPR berekend wordt. Klaarblijkelijk zijn er minstens twee methoden om de TPR te berekenen, zie o.a. de website van de schaakclub te Brasschaat.

Voor de score van Romayn in Purmerend N1 heb ik de waarden ingevuld in het Brasschaatter rekenprogramma en kwam uit op 1904 zijnde de “simpele TPR”. Die TPR van 1904 is ook de waarde die voorkomt in de prestatietabel van ons team voor Romayn op de NHSB site.
Dus klaarblijkelijk hanteert de NHSB-site de simpele TPR maar dit moet wel nog eens nagevraagd worden voor het geval de TPR de maat wordt voor de prestatie.

Rob Hählen wees me op een tabel in een FIDE document en wel tabel 8.1a in dat FIDE document. Indien ik die tabel toepas om wederom een TPR voor Romayns prestatie te berekenen dan kom ik weer exact uit op 1904. Dus klaarblijkelijk wordt in dit FIDE-document aangegeven hoe je de “simpele TPR” kunt berekenen.
De methode gaat als volgt:
a. bepaal de gemiddelde Elo-rating van de tegenstanders (voor Romayn is dat 1664).
b. bepaal de score als percentage (dus bij Romayn 80%).
c. Kijk in de tabel 8.1a onder het score percentage (in Romayns geval dus 80%) en lees de rating difference af (i.c. 240).
d. De simpele TPR is dan de  gemiddelde Elo-rating van de tegenstanders plus de rating difference (i.c. 1664+240=1904).

Indien de score van een speler 100% is, is de TPR niet te berekenen. Dat is logisch omdat vanaf een zekere minimum Elo-rating die speler een toernooi met 100% score zou winnen. Maar die uitslag kan niet als basis dienen om de Elo-rating van die speler te berekenen. Die speler zal immers elke rating kunnen hebben die hoger is dan de eerder genoemde minimum Elo-rating.
In de betreffende FIDE tabel wordt arbitrair voor 100% score 800 genomen als rating difference.
Overigens is hiermee niet de superhoge TPR van Mirjam van Rijs te verklaren.

Het lijkt erop dat de vermelding van een TPR score bij spelers en speelsters die een 100% score hebben behaald onbetrouwbaar is. Dit geldt dan voor Mirjam van Rijs, Vladimir Bartels, Serkan Milli en Pieter Hopman. Klaarblijkelijk worden ze min op meer gestraft voor hun goede prestatie!
Bij Mirjam kan nog opgemerkt worden dat één van de tegenspeelsters geen rating had hetgeen de berekening van haar TPR er niet geloofwaardiger op maakt.
Al met al liggen er nogal wat beren op de weg naar een prestatie vergelijking op basis van een TPR gerelateerde score.

Overprestatie of percentuele sprong
Voor de vraag of gekeken moet worden naar de absolute waarde van TPR minus Elo-rating (de overprestatie) of naar de percentuele sprong van Elo-rating naar TPR: mij is geen sluitende argumentatie bekend die hierover uitsluitsel geeft.
Opgemerkt wordt dat de KNSB, blijkens de maandelijks gepubliceerde lijst van grootste stijgers en dalers (van de Elo-rating), de voorkeur geeft aan de overprestatie (absolute Elo-sprong). Daarom lijkt het voor de hand te liggen om naar analogie met de KNSB de voorkeur te geven aan de absolute waarde van TPR minus Elo-rating.

NHSB-competitie gestaakt
Blijkens een bericht van de Voorzitter van de NHSB wordt de lopende NHSB-competitie gestaakt in verband met de corona-maatregelen. Dit jaar zijn er ook geen promoties en degradaties. Volgend seizoen beginnen we dus weer van voren af aan.
Elk nadeel heeft zijn voordeel: dit geeft extra tijd om één en ander na te gaan.

Al met al lijkt het erop dat Vladimir tot nu toe de beste prestatie heeft geleverd in de NHSB competitie en wel met 5 uit 5. Jammer dat de NHSB-competitie nu wordt beëindigd door bijzondere omstandigheden.

.

Gepubliceerd 19 maart 2020 23:00 uur.

Elk jaar wordt er een prijs uitgereikt voor de hoogste score in de NHSB competitie (voor de KNSB competitie wordt ook zo’n prijs uitgereikt).

Vorig jaar won ik de prijs. Maar ik kon zo minstens twee personen aanwijzen die de prijs eerder verdiend zouden hebben als als maatstaf voor prestatie werd genomen het verschil tussen hun TPR- en hun Elo-score.
Hoe groter dat positieve verschil is hoe meer de speler in kwestie uitstijgt boven zijn/haar te verwachte statistische score. Ofwel hoe groter dat verschil hoe meer waardering voor het bovenmatige resultaat van die speler.

Terwijl een flink aantal spelers via liches.org tegen elkaar speelden op deze donderdagavond (een compliment voor het Bestuur om met dit initiatief te komen in deze barre schaakloze corona-periode) ging ik de resultaten van de NHSB-teams na zoals die nu te vinden zijn op de NHSB-site onder NHSB-competitie.

Het resultaat voor de “beste” tien spelers is als volgt:
Achtereenvolgens worden vermeld: naam, actuele Elo-rating, TPR en het verschil TPR minus Elo-rating (het laatste getal is een maat voor de overprestatie).
Alleen die spelers zijn meegenomen die in Klassen 2 en 3 minstens drie partijen gespeeld hebben en in de Viertallen-competitie minstens 2 partijen.

Opmerkelijk is dat de dames goed vertegenwoordigd zijn o.a. Mirjam met de hoogste score.
Zelfs Pieter komt op de lijst voor. Je verwacht dat met zo’n hoge Elo-rating er wel maximaal bordpunten verzameld zullen worden (inderdaad 3 uit 3), maar zelfs dan is er ruimte voor een overprestatie.
Ook een fraai resultaat voor Vladimir, en ook voor Serkan, Peter en Cor.
Een apart verhaal is Debbie Peters die klaarblijkelijk nog geen Elo-rating heeft maar wel een TPR van 1222 heeft behaald. Zullen we haar inschalen met een actuele Elo-score van 0 (nul)? Dan zou zij de beste prestatie geleverd hebben met een overprestatie van 1222!!!

Al met al een interessante getallen-exercitie met de duidelijk bedoeling om voor de bepaling van de beste prestatie in de NHSB voortaan het bovenstaande systeem te gebruiken.

Toegevoegd op 21 maart 2020 21:55 naar aanleiding van een reactie van Rob Hählen:

Rob kwam met de volgende opmerking en een tabel: “Waarom het verschil en niet de percentuele sprong? Zie hieronder met als tweede getal jouw ranking”.

Het idee van Rob bevoordeelt de spelers met lagere ratings (b.v. Cor ten Woude zou nu beter gepresteerd hebben dan Vladimir Bartels).

Als voorbeeld kwam ik met de situatie:
speler A rating=1000 TPR=1500 overprestatie =500 percentuele sprong=150%
speler B rating=2000 TPR=2600 overprestatie =600 percentuele sprong=130%

De vraag is nu of speler A met de grootste percentuele sprong (150% tegen 130%) de beste prestatie heeft geleverd of was het speler B met de grootste overprestatie (600 tegen 500)??
****************Dus wie zou de beker verdienen: speler A of speler B??*************************
.
.
.
.
.
.

Toegevoegd op 21 maart 2020:
Op dezelfde manier kan een tabel voor de K-teams opgesteld worden.
Voor K1 en K2 dient minstens 4 van de 6 ronden gespeeld te zijn, voor de teams K3 en K4 minstens 3 van de 5 ronden.
Het resultaat is als volgt:

Nu ook nog even dezelfde lijst maar dan gerangschikt naar percentuele sprong:

Toegevoegd op 29 maart 2020: voor een verdere discussie over dit onderwerp zie het artikel van 29 maart 2020 op deze website onder nieuws.

.